Hoe diepe rust het lichaam laat herstellen

Geschreven door
Aäron Spapens
Gepubliceerd op
April 12, 2025

"We hopen dat de ongeveer 52 ademhalingen jouw dag zullen verrijken."

Wekelijkse Wetenschappelijke Dosis Lekker Ademen

Volgens het "3-1-1-systeem": 3 basisprincipes, 1 belangrijke les en 1 praktische toepassing

Leestijd: 4 minuten en 20 seconden

Bronvermelding: Crosswell, A. D., Mayer, S. E., Whitehurst, L. N., Picard, M., Zebarjadian, S., & Epel, E. S. (2023). Deep Rest: An Integrative Model of How Contemplative Practices Combat Stress and Enhance the Body's Restorative Capacity. Psychological Review, 131(1), 247–270.

Hoe diepe rust het lichaam laat herstellen

Ben je constant moe, gestrest of op zoek naar manieren om écht te herstellen? Ontdek hoe diepe rust je lichaam helpt herstellen!

Korte samenvatting van de review

Recent onderzoek presenteert een geïntegreerd model waarin wordt uitgelegd hoe meditatie, yoga en andere contemplatieve praktijken bijdragen aan stressvermindering en fysiek herstel. De onderzoekers stellen dat deze praktijken een toestand van "diepe rust" bevorderen door het zenuwstelsel naar een parasympathische dominante staat te brengen, waarbij energie van stressreacties verschuift naar cellulaire optimalisatie en herstel.

3 Basisprincipes

1. Essentiële achtergrondinformatie

Stress is een alomtegenwoordig probleem in moderne samenlevingen en wordt steeds vaker gelinkt aan chronische ziekten. Contemplatieve praktijken zoals meditatie en ademhalingsoefeningen kunnen deze stress verminderen door het lichaam een gevoel van veiligheid te geven en het zenuwstelsel te kalmeren. Deze "diepe rust" is een toestand waarin het lichaam minder energie besteedt aan stress en dreiging en in plaats daarvan herstellende processen activeert, zoals de regulatie van het immuunsysteem en de celstofwisseling.

"Wanneer de fysieke, sociale en psychologische omgeving als veilig wordt ervaren, kan het lichaam overschakelen naar een toestand van diepe rust, waarin cellulaire herstelprocessen worden geoptimaliseerd."

2. Wat was het doel van dit onderzoek?

Het onderzoek combineert inzichten uit verschillende wetenschappelijke disciplines, waaronder psychologie, fysiologie en mitochondriale biologie. De auteurs bestudeerden eerdere studies over:

  • De effecten van meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen op stressniveaus.
  • De rol van veiligheidssignalen in het verminderen van stress.
  • De invloed van stress op mitochondriale energieproductie.

Uit deze studies werd een model ontwikkeld dat beschrijft hoe contemplatieve praktijken het lichaam helpen over te schakelen van een energievretende stressmodus naar een herstellende toestand.

3. Belangrijkste bevindingen en waarom deze belangrijk zijn

Wat gebeurt er eigenlijk in je lichaam als je diep tot rust komt? De onderzoekers achter het concept Deep Rest laten zien dat ontspanning geen passieve toestand is, maar een krachtig, actief proces. Wanneer we met intentie vertragen—via meditatie, ademhaling of contemplatieve oefeningen—activeren we diepe herstelmechanismen in ons lichaam. Deze bevindingen werpen een nieuw licht op waarom dergelijke praktijken niet alleen prettig aanvoelen, maar ook meetbare biologische voordelen opleveren. De volgende drie inzichten vormen de kern van dit model en laten zien hoe rust letterlijk energie kan opleveren.

  • Veiligheidssignalen zoals rustgevende ademhaling en sociale verbondenheid helpen het lichaam over te schakelen van stress naar ontspanning.
  • Diepe rust wordt bereikt door een combinatie van fysieke en psychologische ontspanning, wat leidt tot een parasympathisch dominante toestand.
  • Mitochondriale optimalisatie zorgt ervoor dat energie efficiënter wordt benut voor celherstel, waardoor verouderingsprocessen vertragen.

Dit betekent dat regelmatige beoefening van meditatie en ademhalingstechnieken niet alleen helpt om stress te verminderen, maar ook bijdraagt aan fysiek herstel en een langer gezond leven.

De limitatie disclaimer

Hoewel het model veelbelovend is, zijn er nog geen langetermijnstudies die direct bewijzen dat "diepe rust" leidt tot meetbare gezondheidsverbeteringen. Daarnaast kunnen individuele verschillen, zoals trauma of genetische factoren, de effectiviteit van contemplatieve praktijken beïnvloeden.

1 Belangrijke les

Het regelmatige beoefenen van diepe rust helpt het lichaam te herstellen door stress te verminderen en, het meest belangrijke, cellulaire processen em herstel te optimaliseren.

1 Praktische toepassing

Voor lezers

Probeer dagelijks minimaal 5 minuten een ademhalingsoefening waarbij je je uitademing langer maakt dan je inademing. Dit helpt je lichaam om te schakelen naar een parasympathische toestand en bevordert diepe rust. Lees hier waarom.

Wil je nog een stap verder gaan? Ontdek dan eens NSDR (Non-Sleep Deep Rest) of Yoga Nidra – begeleide ontspanningstechnieken die je brein in een staat van herstellende rust brengen, zonder dat je daadwerkelijk slaapt. Ideaal voor een het broodnodige diepe herstel op een zware dag of voor een mini-vakantie gevoel!

Voor professionals

Help je cliënten of patiënten in het herkennen van gevaar- en veiligheidssignalen, en leer ze hoe ze via ademhaling en gerichte ontspanningstechnieken, zoals NSDR en Yoga Nidra, hun systeem kunnen kalmeren. Deze methoden stimuleren niet alleen stressregulatie, maar bevorderen ook mitochondriale efficiëntie en herstel op celniveau – een waardevolle aanvulling in elke behandelpraktijk.

Integreer daarnaast een ontspannende ademhalingsoefening van minimaal 5 minuten. Benieuwd waarom 5 minuten: lees dan deze blog!

“Adem in… Adem uit… en geniet van de kracht van diepe rust!” - Lekker Ademen