Links in, rechts uit, terug in balans

Geschreven door
Aäron Spapens
Gepubliceerd op
April 5, 2025

"We hopen dat de ongeveer 52 ademhalingen jouw dag zullen verrijken."

Wekelijkse Wetenschappelijke Dosis Lekker Ademen

Volgens het "3-1-1-systeem": 3 basisprincipes, 1 belangrijke les en 1 praktische toepassing

Leestijd: 4 minuten en 20 seconden

Bronvermelding: Ghiya, S. (2017). Alternate nostril breathing: a systematic review of clinical trials. International Journal of Research in Medical Sciences, 5(8), 3273-3286.

Links in, rechts uit, terug in balans

De kracht van afwisselend neusgatademen voor hart, hoofd en zenuwstelsel

Een eeuwenoude ademtechniek met een moderne wetenschappelijke onderbouwing – ontdek hoe afwisselend ademen door je neusgaten je fysiologie en cognitie kan verbeteren.

Korte samenvatting van de review

Deze systematische review analyseerde 44 gerandomiseerde gecontroleerde studies naar de effecten van afwisselende neusgatademhaling (Alternate Nostril Breathing; ANB). De belangrijkste conclusies? Deze ademhalingstechniek:

  • Verlaagt de bloeddruk en verbetert de hartfunctie.
  • Verhoogt cognitieve prestaties, waaronder geheugen en reactietijd.
  • Stimuleert het autonome zenuwstelsel en verbetert de balans tussen het sympathische en parasympathische systeem.

3 Basisprincipes

1. Essentiële achtergrondinformatie

Afwisselende neusgatademhaling (ook bekend als Anulom-Vilom Pranayama of Nadi Shodhana) wordt al eeuwenlang beoefend in de yogatraditie. Moderne wetenschap bevestigt nu dat deze techniek niet alleen ontspanning biedt, maar ook meetbare fysiologische en cognitieve voordelen heeft.

Dit onderzoek toont aan dat ANB een eenvoudig toepasbare methode is om je algehele welzijn te verbeteren.

"ANB helpt het autonome zenuwstelsel in balans te brengen, wat essentieel is voor zowel stressbeheersing als cardiovasculaire gezondheid."

2. Wat was het doel van dit onderzoek?

Het onderzoek analyseerde 44 studies om vast te stellen hoe ANB het lichaam en de geest beïnvloedt. Onderzoekers evalueerden de effecten op:

  • Het autonome zenuwstelsel (sympathische vs. parasympathische activiteit).
  • Cardiovasculaire functies zoals hartslag en bloeddruk.
  • Cognitieve prestaties, waaronder geheugen en reactietijd.
  • Ademhalingsfuncties, zoals longcapaciteit en zuurstofopname.

De deelnemers (leeftijd 8-70 jaar) waren voornamelijk gezonde personen, maar een deel had een (licht) verhoogde bloeddruk. De studies hanteerden verschillende ademhalingsritmes en duur van de sessies, variërend van één sessie van slechts enkele minuten tot meerdere sessies gespreid over meerdere maanden.

3. Belangrijkste bevindingen en waarom deze belangrijk zijn

Hartgezondheid

Regelmatige beoefening van ANB heeft een positief effect op de hartgezondheid. De studies tonen aan dat zowel de systolische (bovenstuk) als diastolische (onderdruk) bloeddruk verlaagt, wat gunstig is voor mensen met hypertensie (een te hoge bloeddruk) of een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Dit kan bijdragen aan een betere algehele cardiovasculaire gezondheid en het verminderen van de kans op beroertes en hartaanvallen.

Cognitie

Daarnaast is er een duidelijke cognitieve boost waargenomen bij deelnemers die ANB beoefenden. De ademhalingstechniek verbetert reactiesnelheid, geheugen en focus, wat bijzonder nuttig is voor studenten, professionals en ouderen die hun mentale scherpte willen behouden. Dit effect is mogelijk te danken aan een verbeterde zuurstoftoevoer naar de hersenen en een verhoogde activiteit in de neurale netwerken die betrokken zijn bij concentratie en probleemoplossend vermogen.

Zenuwstelsel

ANB draagt ook bij aan een betere zenuwstelselbalans. Het stimuleert de parasympathische activiteit, die verantwoordelijk is voor rust en herstel, terwijl het overmatige sympathische activiteit – geassocieerd met stress en vecht-of-vluchtreacties – vermindert. Dit helpt bij het reguleren van stressniveaus en draagt bij aan een stabielere emotionele toestand.

Longfunctie

Ook de longfunctie profiteert van ANB. Regelmatige beoefening verhoogt de longcapaciteit en verbetert de zuurstofopname, wat vooral voordelig is voor sporters en mensen met ademhalingsproblemen. Door bewust en gecontroleerd adem te halen, worden de ademhalingsspieren sterker. Dit maakt een langzamere en efficiëntere ademhaling mogelijk.

Ontspanning

Tot slot heeft ANB een krachtig effect op mentale ontspanning. Onderzoek toont aan dat het beoefenen van deze ademhalingstechniek leidt tot een afname van zelfgerapporteerde stress en angst. Dit maakt het een eenvoudige en toegankelijke methode om ontspanning te bevorderen en het algehele welzijn te verbeteren.

De limitatie disclaimer

Hoewel het onderzoek veelbelovende resultaten laat zien, zijn er enkele beperkingen:

  • De gehanteerde ademhalingsritmes en sessieduren varieerden sterk, waardoor directe vergelijking lastig is.
  • Niet alle studies waren van even hoge kwaliteit; sommige vertoonden methodologische bias.
  • Er is nog te weinig onderzoek gedaan naar ANB bij specifieke medische aandoeningen.

Meer gestandaardiseerde studies zijn nodig om de optimale parameters van ANB vast te stellen.

1 Belangrijke les

Afwisselende neusgatademhaling is een krachtige en eenvoudige methode om zowel je hartgezondheid, hersenfunctie als stressniveau te verbeteren – en dat zonder bijwerkingen!

1 Praktische toepassing

Voor lezers

Nu wil je natuurlijk zelf aan de slag met ANB! Bekijk deze video om te zien hoe je deze techniek uitvoert en pluk er zelf de voordelen van!

Voor professionals

Integreer ANB in je ademtherapieprogramma voor cliënten met stress, hoge bloeddruk of concentratieproblemen. Adviseer minimaal zes sessies per week van minstens vijf minuten om echt langdurige effecten te bereiken – lees in deze blog waarom.

PS. ANB kan van meerwaarde zijn bij disfunctionele ademhaling! Door ANB train je het lichaam om weer een kalm, efficiënt en een functioneel adempatroon te hervinden.

"Adem in... Adem uit... Geniet van een Lekker Leven" - Lekker Ademen